ഡിജിറ്റൽ മെനു പ്ലാറ്റ്‌ഫോം എന്ന ചെറിയ ആശയത്തിൽ നിന്ന് തുടങ്ങി ഇന്ന് ആഗോള ഫുഡ് ഡെലിവെറി ആപ്പ് ആയി മാറിയ ZOMATO

2008-ൽ ബെയിൻ ആൻഡ് കമ്പനിയിലെ രണ്ട് യുവാക്കൾ, ദീപീന്ദർ ഗോയൽ, പങ്കജ് ഛദ്ദ, അവരുടെ സഹപ്രവർത്തകരിൽ പലരും ദിവസവും ഒരു പ്രശ്‌നത്താൽ വലയുന്നത് കണ്ടു. കഫെറ്റീരിയയിലെ ഫിസിക്കൽ മെനുകൾക്കായി കുറെയധികം നേരം കാത്തിരിക്കുന്നു. മിക്കവർക്കും അത് ചെറിയ അസൗകര്യമായാണ് തോന്നിയത് എന്നാൽ ഇരുവർക്കും അതൊരു ആശയം മനസിൽ തോന്നിയ നിമിഷമായി മാറി. റസ്റ്റോറൻ്റ് മെനുകൾ ഓൺലൈനായി ആക്‌സസ് ചെയ്യാൻ ഒരു മാർഗമുണ്ടെങ്കിൽ എന്തുചെയ്യും? ഈ ലളിതമായ ആശയം പിന്നീട് ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വിജയകരമായ ഫുഡ് ടെക് കമ്പനികളിലൊന്നായ സോമാറ്റോ ആയി മാറുന്നതിന് അടിത്തറയിട്ടു.

ഫുഡിബേയിൽ നിന്ന് സൊമാറ്റോയിലേക്കുള്ള യാത്ര

പ്രാദേശിക റെസ്റ്റോറൻ്റുകളിൽ നിന്നുള്ള മെനുകൾ ഡിജിറ്റലായി ലിസ്റ്റ് ചെയ്യുന്ന foodiebay എന്ന വെബ്‌സൈറ്റ് സൃഷ്‌ടിച്ചാണ് ഗോയലും ഛദ്ദയും തങ്ങളുടെ യാത്ര ആരംഭിച്ചത്. അവർക്ക് തുടക്കത്തിൽ വലിയ ആഗ്രഹങ്ങളോന്നും ഇല്ലായിരുന്നു. ഒരു പ്രശ്നം പരിഹരിക്കുന്നതിനും ഡൈനിംഗ് തീരുമാനങ്ങൾ എളുപ്പമാക്കുന്നതിനും മാത്രമായിരുന്നു തുടങ്ങി വെച്ചത്. എന്നാൽ താമസിക്കാതെ, അവരുടെ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമിൻ്റെ വമ്പിച്ച സാധ്യതകൾ അവർ തിരിച്ചറിഞ്ഞു. ആളുകൾക്ക് അവരുടെ വീടുകളിൽ നിന്ന് മെനുകൾ ബ്രൗസ് ചെയ്യാനുള്ള സൗകര്യം ഇഷ്ടപ്പെടുകയും ചെയ്തു. Foodiebay ആളുകൾക്ക് ഇഷ്ടപ്പെട്ടതോടെ , രണ്ട് സ്ഥാപകരും തങ്ങളുടെ ഓഫീസിന് പുറത്തേക്കും ഡൽഹിക്ക് പുറത്തേക്കും അതിൻ്റെ പ്രവർത്തനം വ്യാപിപ്പിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. അവർ ഇന്ത്യയിലെ ഒന്നിലധികം നഗരങ്ങൾ കവർ ചെയ്യുന്നതിനു മുമ്പ് അധികം താമസിക്കാതെ, അവർക്ക് ലഭിച്ച ഫീഡ്‌ബാക്ക് വളരെ വലുതായിരുന്നു. 2010-ൽ, അവർ കമ്പനിയെ സോമാറ്റോ എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്തു. 

നേരിടേണ്ടി വന്ന വെല്ലുവിളികൾ 

ഉപഭോക്താക്കളുടെ പെരുമാറ്റത്തിൻ്റെ വ്യതിയാനങ്ങൾ ഗോയലും സംഘവും കണ്ടു. ആളുകൾക്ക് അവരുടെ വീട്ടുപടിക്കൽ ഭക്ഷണം കൊണ്ടുവരാൻ ആഗ്രഹമുണ്ടായിരുന്നു, സൊമാറ്റോ വിതരണം ചെയ്യാൻ തയ്യാറായിരുന്നു.  എന്നാൽ ഏതൊരു സംരംഭകത്വ യാത്രയും പോലെ, സൊമാറ്റോയുടെ ഉയർച്ചയും വെല്ലുവിളികൾ ഇല്ലാത്തതായിരുന്നില്ല. അവർ ഇന്ത്യയിലെയും മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലെയും വിപണികൾ കീഴടക്കിയപ്പോൾ, ചില അന്താരാഷ്ട്ര വിപണികളിൽ അവർക്ക് ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ നേരിടേണ്ടി വന്നു, ഇതൊരു പരാജയമായി കാണുന്നതിനുപകരം, സൊമാറ്റോ ഇത് ഒരു പഠനാനുഭവമായി ഉപയോഗിച്ചു. 

2020-ൽ, ലോകത്തെ കോവിഡ് -19 പാൻഡെമിക് ബാധിച്ചു, റെസ്റ്റോറൻ്റ് വ്യവസായത്തെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ബാധിച്ച ഒന്നായിരുന്നു അത്. റസ്‌റ്റോറൻ്റുകൾ അടച്ചുപൂട്ടിയതോടെ സൊമാറ്റോയുടെ ബിസിനസ്സ് തകർന്നു. എന്നാൽ പ്രതികൂല സാഹചര്യങ്ങളിൽ അവർ വീണ്ടും പൊരുത്തപ്പെട്ടു. അവർ വേഗത്തിൽ ഹോം ഡെലിവറിയിലേക്ക് ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുകയും സൊമാറ്റോ മാർക്കറ്റ് പോലുള്ള പുതിയ സേവനങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. അത് ആവശ്യമുള്ള ആളുകൾക്ക് പലചരക്ക് സാധനങ്ങൾ വീട്ടിൽ എത്തിച്ചു. ആഗോള ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും ദുഷ്‌കരമായ സമയങ്ങളിൽ പോലും, ഉപഭോക്താക്കളുടെ മാറുന്ന ആവശ്യങ്ങൾ മനസിലാക്കുവാനും നവീകരിക്കാനും നിറവേറ്റാനുമുള്ള ഈ കഴിവ് സൊമാറ്റോയെ പ്രസക്തമാക്കി.

വരുമാനത്തിൽ വന്ന ഉയർച്ച 

• 2011-2012 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിൽ, സൊമാറ്റോ മീഡിയ പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ് 2.04 കോടി രൂപയുടെ വരുമാനം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. എന്നാൽ 2012-2013 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിൽ  ഇത് 11.38 കോടി രൂപയായി ഉയർന്നു.
• 2012 മാർച്ചിൽ സൊമാറ്റോയുടെ വെബ്‌സൈറ്റിൽ ഏകദേശം 2.5 ദശലക്ഷം സന്ദർശകരുണ്ടായിരുന്നു. 2014-ൽ ഇത് 62.5 ദശലക്ഷമായി വർദ്ധിച്ചു. അവരുടെ വരുമാനവും കുതിച്ചുയർന്നു, 2012 ൽ 30.06 കോടി രൂപ ലഭിച്ചു, എന്നാൽ 2015 ൽ 96.7 കോടി രൂപയായി വർദ്ധിച്ചു. സൊമാറ്റോ അതിൻ്റെ മൊത്ത വരുമാനത്തിൽ 68.9% വളർച്ചാ നിരക്ക് രേഖപ്പെടുത്തി, സാമ്പത്തിക വർഷത്തിൽ 7,079 കോടി രൂപയിലെത്തി. 

സോമറ്റോയുടെ വളർച്ച 

• 2011-ൽ സൊമാറ്റോ ഡൽഹി, എൻസിആർ എന്നിവിടങ്ങളിൽ കുത്തക സ്ഥാപിക്കുകയും പൂനെ, ബാംഗ്ലൂർ, ചെന്നൈ, ഹൈദരാബാദ്, അഹമ്മദാബാദ് തുടങ്ങിയ മറ്റ് ഇന്ത്യൻ നഗരങ്ങളിലേക്ക് മാറുകയും ചെയ്തു.

• 2012 ആയപ്പോഴേക്കും, യുഎഇ, ശ്രീലങ്ക, ഖത്തർ, യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡം, ഫിലിപ്പീൻസ്, ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിൽ സൊമാറ്റോ അതിൻ്റെ വിദേശ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ആരംഭിച്ചു.

• 2013-ൽ, അത് തുർക്കി, ബ്രസീൽ, ന്യൂസിലാൻഡ് എന്നിവയെ അതിൻ്റെ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന വിപുലീകരണ പട്ടികയിലേക്ക് ചേർത്തു.

• 2017ൽ സീറോ കമ്മീഷൻ മോഡൽ പുറത്തിറക്കുന്നതിനൊപ്പം 24 രാജ്യങ്ങളിലും ലാഭകരമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് സൊമാറ്റോ അവകാശപ്പെട്ടു. ഈ വർഷം തങ്ങളുടെ വരുമാനം 81% വർധിച്ചതായി കമ്പനി അവകാശപ്പെട്ടു. അതേ വർഷം, കമ്പനിയുടെ ഓൺലൈൻ ഓർഡറിംഗ് സേവനങ്ങൾ പ്രതിമാസം 3 ദശലക്ഷം ഓർഡറുകൾ എന്ന മെഗാ നാഴികക്കല്ല് പിന്നിട്ടു. ഒരു ദിവസം 1.5+ ദശലക്ഷം ഓർഡറുകൾ നൽകുന്നതിൽ സൊമാറ്റോ അഭിമാനിച്ചു. 

• 2021 ജൂലൈയിൽ സൊമാറ്റോ അതിൻ്റെ 1 ബില്യൺ ഓർഡർ നൽകി.
  226,000 ശരാശരി പ്രതിമാസ ആക്റ്റീവ് ഫുഡ് ഡെലിവറി റെസ്റ്റോറൻ്റ് പങ്കാളികളും,352,000 ശരാശരി പ്രതിമാസ ഡെലിവറി പങ്കാളികളും ആണ്  സൊമാറ്റോയ്ക്ക് ഉണ്ടായിരുന്നത്. FY23 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിൽ ഇതിന് 647 ദശലക്ഷം ഓർഡറുകളും 58 ദശലക്ഷം ഉപഭോക്താക്കളും ഉണ്ടായിരുന്നു. അതേ വർഷം 800-ലധികം നഗരങ്ങളിൽ സേവനവും  നൽകി.

വിജയത്തിലേക്കുള്ള മുന്നേറ്റം 

2021-ൽ, മിക്ക സ്റ്റാർട്ടപ്പുകളും സ്വപ്നം കാണുന്നത് സൊമാറ്റോ നേടി. അവരുടെ ഇനിഷ്യൽ പബ്ലിക് ഓഫറിംഗ് (ഐപിഒ) ഒരു നാഴികക്കല്ലായിരുന്നു, ഇത് ലോകമെമ്പാടും തലക്കെട്ടുകൾ സൃഷ്ടിച്ചു. സൊമാറ്റോ അമ്പരപ്പിക്കുന്ന ₹9,375 കോടി (1.3 ബില്യൺ ഡോളർ) സമാഹരിച്ചു, കൂടാതെ ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ പ്രധാന ടെക് സ്റ്റാർട്ടപ്പുകളിൽ ഒന്നായി മാറി. ഇത് സൊമാറ്റോയ്ക്ക് മാത്രമല്ല, നിശ്ചയദാർഢ്യവും പുതുമയും കൊണ്ട് സാധ്യമായതിൻ്റെ ഒരു വഴിവിളക്കായി കണ്ട ഇന്ത്യൻ സ്റ്റാർട്ടപ്പ് ഇക്കോസിസ്റ്റത്തിനാകെ അഭിമാനത്തിൻ്റെ നിമിഷമായിരുന്നു.

നിരന്തരമായ നവീകരണത്തിൻ്റെയും പ്രതിരോധത്തിൻ്റെയും മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന വിപണി ആവശ്യങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടാനുള്ളഒരു ഡിജിറ്റൽ മെനു പ്ലാറ്റ്‌ഫോം എന്ന നിലയിൽ നിന്ന് തുടങ്ങി ഇന്ന് ആഗോള ഫുഡ് ഡെലിവറി ആൻഡ് ഡിസ്‌കവറി വരെ, സൊമാറ്റോയുടെ കഥ  കഴിവിൻ്റെയും ഒന്നാണ്. ഇന്ന്, Zomato ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ഉപയോക്താക്കൾക്ക് സേവനം നൽകുന്നു, ആയിരക്കണക്കിന് റെസ്റ്റോറൻ്റുകളുമായി സഹകരിച്ച്, ഭക്ഷണം, പലചരക്ക് സാധനങ്ങൾ, കൂടാതെ വെർച്വൽ ഇവൻ്റുകൾ ഹോസ്റ്റുചെയ്യുന്നു. കമ്പനി വളരുന്നത് തുടരുന്നു, ആളുകളുടെ ജീവിതത്തിൽ സന്തോഷവും സൗകര്യവും കൊണ്ടുവരാൻ ഇപ്പോഴും പുതിയ വഴികൾ തേടുന്നു.
 

References

https://www.5paisa.com/finschool/deepinder-goyal-mastermind-behind-zomato/

https://startuptalky.com/zomato-success-story/

https://www.zomato.com/